Dry needling is de laatste jaren uitgegroeid tot een populaire behandelmethode binnen de fysiotherapie. Veel mensen ervaren verlichting van spierpijn en stijfheid door deze techniek, waarbij dunne naalden in zogenaamde triggerpoints worden geprikt. Maar zoals met elke behandeling, zijn er ook situaties waarin dry needling niet de juiste keuze is. Soms is het zelfs ronduit af te raden. Laten we eens eerlijk kijken naar de momenten waarop je beter een andere aanpak kunt overwegen.
Absolute contra-indicaties: wanneer je dry needling absoluut moet vermijden
Er zijn een aantal situaties waarin dry needling absoluut niet mag worden toegepast. Deze zogenaamde absolute contra-indicaties vormen een rode lijn die therapeuten strikt moeten volgen om de veiligheid van de patiënt te waarborgen.
Acute infecties en koorts
Als je lichaam vecht tegen een actieve infectie, of je nu griep hebt, een keelontsteking of een andere infectie met koorts, is dry needling geen goed idee. Het inbrengen van naalden kan in deze situatie de infectie mogelijk verergeren of de verspreiding ervan in het lichaam bevorderen. Je lichaam heeft al zijn energie nodig om de infectie te bestrijden, en een dry needling behandeling kan een onnodige extra belasting vormen.
Acute spoedeisende situaties
In acute, levensbedreigende situaties, zoals een hartaanval, een beroerte of een ernstig trauma, is dry needling uiteraard geen geschikte behandeling. De focus moet in deze gevallen liggen op onmiddellijke medische interventie om het leven van de persoon te redden. Dry needling is een behandeling voor musculoskeletale klachten en heeft geen plaats in de acute geneeskunde.
Bloedstollingsproblemen en gebruik van sterke antistollingsmiddelen
Mensen met een aangeboren bloedstollingsstoornis of die sterke antistollingsmedicijnen gebruiken (met een INR-waarde hoger dan 1.5) lopen een verhoogd risico op bloedingen. Hoewel de naalden die bij dry needling worden gebruikt erg dun zijn, kan het prikken in een spier bij deze groep mensen leiden tot moeilijk te stoppen bloedingen of de vorming van een hematoom (een bloeduitstorting). Therapeuten moeten hier dan ook zeer voorzichtig mee omgaan en in veel gevallen dry needling vermijden.
Gebrek aan toestemming van de patiënt
Dit klinkt misschien vanzelfsprekend, maar een behandeling mag nooit worden uitgevoerd zonder de uitdrukkelijke toestemming van de patiënt. Als iemand bang is voor naalden (naaldangst) of om een andere reden geen dry needling wil ondergaan, moet de therapeut dit respecteren en de behandeling niet forceren. Een goede therapeut zal altijd de tijd nemen om de behandeling uit te leggen en eventuele zorgen weg te nemen, maar de uiteindelijke beslissing ligt bij de patiënt.
Paresthesieën
Paresthesieën zijn abnormale gevoelswaarnemingen zoals tintelingen, een branderig gevoel of een doof gevoel in een bepaald lichaamsdeel. Als deze paresthesieën significant zijn, is het af te raden om dry needling toe te passen in het betreffende gebied. De patiënt kan door de bestaande gevoelsstoornis mogelijk geen adequate feedback geven over de prikkeling van de naald, wat het risico op complicaties kan vergroten.
Lymfoedeem en na verwijdering van lymfeknopen
Lymfoedeem is een aandoening waarbij vocht zich ophoopt in een bepaald lichaamsdeel, meestal een arm of been, als gevolg van een probleem met het lymfestelsel. In gebieden met lymfoedeem is het risico op infecties verhoogd. Daarom wordt dry needling in deze gebieden afgeraden. Ook na de chirurgische verwijdering van lymfeknopen is het beter om dry needling in het betreffende lichaamsdeel te vermijden vanwege het verhoogde infectierisico.
Verhoogd risico op infecties
Mensen met een verzwakt immuunsysteem, bijvoorbeeld door ziekte (zoals HIV/AIDS) of medicijngebruik (zoals immunosuppressiva), lopen een verhoogd risico op infecties. Bij deze groep patiënten moet extra voorzichtigheid worden betracht bij elke invasieve procedure, waaronder dry needling. Het risico op een infectie na het prikken met een naald is klein, maar bij mensen met een gecompromitteerd immuunsysteem kunnen de gevolgen ernstiger zijn.
Huidafwijkingen, huidinfecties en allergische reacties op de huid
Dry needling mag niet worden toegepast op gebieden met actieve huidinfecties, open wonden, eczeem of andere huidafwijkingen. Ook bij een bekende allergische reactie op de materialen die bij dry needling worden gebruikt (bijvoorbeeld nikkel in de naalden of latex in de handschoenen) moet de behandeling worden vermeden.
Tumoren
In de directe omgeving van een tumor mag geen dry needling worden toegepast. Bij patiënten met kanker moet in het algemeen met de grootste voorzichtigheid worden gehandeld en de behandelend arts moet altijd op de hoogte zijn van de geplande dry needling behandeling.
Hematomen
Een hematoom is een bloeduitstorting die ontstaat wanneer bloed buiten de bloedvaten terechtkomt. Dry needling in een gebied met een recent hematoom kan het herstel verstoren en het risico op infectie verhogen.
Osteosynthese en gewrichtsprothesen
Direct prikken op of in de buurt van osteosynthesemateriaal (zoals schroeven en platen die zijn gebruikt om botbreuken te stabiliseren) of gewrichtsprothesen wordt over het algemeen afgeraden vanwege het risico op infectie en mogelijke beschadiging van het implantaat.
Pacemakers
Bij patiënten met een pacemaker mag geen intramusculaire elektrische stimulatie (IMES) worden toegepast in combinatie met dry needling. De elektrische stroom kan de werking van de pacemaker verstoren. Regelmatige dry needling zonder elektrische stimulatie kan in sommige gevallen wel mogelijk zijn, maar dit moet altijd in overleg met de cardioloog gebeuren.
Zwangerschap (eerste trimester)
Hoewel er geen direct bewijs is dat dry needling schadelijk is tijdens de zwangerschap, wordt het uit voorzorg vaak afgeraden, met name tijdens het eerste trimester. In latere stadia van de zwangerschap kan dry needling in sommige gevallen worden overwogen, maar dit moet altijd gebeuren door een ervaren therapeut en na overleg met de verloskundige of gynaecoloog.
Kinderen (onder de 12 jaar)
Dry needling wordt over het algemeen niet aanbevolen voor kinderen jonger dan 12 jaar. Er is nog onvoldoende onderzoek gedaan naar de veiligheid en effectiviteit van deze behandeling bij jonge kinderen.
Relatieve contra-indicaties: wanneer voorzichtigheid geboden is
Naast de absolute contra-indicaties zijn er ook situaties waarin dry needling met de nodige voorzichtigheid moet worden toegepast. Deze zogenaamde relatieve contra-indicaties betekenen niet dat dry needling per se onmogelijk is, maar dat de therapeut de risico’s zorgvuldig moet afwegen tegen de potentiële voordelen en de behandeling indien nodig moet aanpassen.
Abnormale bloedingsneiging
Mensen met een verhoogde bloedingsneiging, maar geen ernstige bloedstollingsstoornis, kunnen in aanmerking komen voor dry needling, maar de therapeut moet extra voorzichtig zijn en de patiënt goed informeren over het mogelijke risico op blauwe plekken.
Diabetes
Patiënten met diabetes hebben een verhoogd risico op infecties en een vertraagde wondgenezing. Dry needling kan bij deze groep veilig worden toegepast, mits de huid intact is en er geen tekenen van infectie zijn. De therapeut moet de patiënt wel goed instrueren over de nazorg en eventuele tekenen van infectie.
Epilepsie
Bij patiënten met epilepsie moet dry needling met voorzichtigheid worden toegepast. Hoewel er geen direct verband is aangetoond tussen dry needling en het uitlokken van een epileptische aanval, is het belangrijk om onnodige stress of angst bij de patiënt te voorkomen.
Kwetsbare patiënten
Bij oudere en kwetsbare patiënten moet de intensiteit van de dry needling behandeling mogelijk worden aangepast. De reactie op de behandeling kan bij deze groep anders zijn, en het is belangrijk om overbelasting te voorkomen.
Vasculaire aandoeningen
Bij patiënten met bepaalde vasculaire aandoeningen, zoals spataderen, moet dry needling in de directe omgeving van de aangedane bloedvaten worden vermeden om het risico op beschadiging te minimaliseren.
Psychiatrische aandoeningen
Patiënten met bepaalde psychiatrische aandoeningen kunnen angstig of onvoorspelbaar reageren op de behandeling. Het is belangrijk dat de therapeut een goede vertrouwensband met de patiënt heeft en de behandeling aanpast aan de individuele behoeften en mogelijkheden.
Besmettelijke ziekten
Bij patiënten met besmettelijke ziekten die via bloed kunnen worden overgedragen, moeten extra hygiënemaatregelen worden genomen om de verspreiding van de ziekte te voorkomen.
Allergische reacties op gebruikte materialen
Als er een bekende allergie is voor materialen die bij dry needling worden gebruikt (bijvoorbeeld nikkel), moeten alternatieve materialen worden gebruikt of moet de behandeling worden vermeden.
Ernstige longaandoeningen
Bij patiënten met ernstige longaandoeningen moet dry needling in de buurt van de borstkas met de grootste voorzichtigheid worden toegepast vanwege het kleine risico op een pneumothorax (klaplong).
Slijmvliezen, ogen en genitaliën
Dry needling mag nooit worden toegepast op slijmvliezen, in de ogen of in de genitale streek vanwege het verhoogde risico op infecties en beschadiging van gevoelig weefsel.
Een weloverwogen beslissing
Dry needling kan een effectieve behandelmethode zijn voor verschillende musculoskeletale klachten. Het is echter cruciaal dat zowel de therapeut als de patiënt zich bewust zijn van de situaties waarin dry needling niet de juiste keuze is. Door de absolute en relatieve contra-indicaties in acht te nemen, kunnen we de veiligheid en effectiviteit van deze behandeling waarborgen. Heb je twijfels of dry needling voor jou geschikt is? Bespreek dit dan altijd met je behandelend fysiotherapeut of arts. Zij kunnen een weloverwogen beslissing nemen op basis van jouw specifieke situatie en klachten.